لغو یا کاهش تحریم‌های بین‌المللی ایران موجب بهبود اوضاع اقتصادی ایران خواهد شد و اوضاع را به قبل از اعمال تحریم‌ها برمی‌گرداند. اما تمام تحریم‌ها تاثیر مشابهی ندارند و حذف برخی از آنها تاثیری بیشتر از بقیه تحریم‌ها خواهد داشت. رئیس‌جمهور اقبال سیاسی‌اش را روی بهبود اوضاع اقتصادی قرار داده است، همچنین تاثیر توافق هسته‌ای بر اقتصاد می‌تواند اثری سریع و مهم بر فضای سیاسی ایران داشته باشد و خودش را در انتخابات پیش روی مجلس که در اسفندماه 2016 برگزار می‌شود، نشان خواهد داد. کاهش تحریم‌ها در چهار مسیر اصلی بر اقتصاد ایران تاثیر خواهد گذاشت. فوری‌ترین تاثیر آن آزادسازی دارایی‌های بلوکه‌شده ایران در خارج از کشور است، مبلغی که تخمین زده می‌شود 100 میلیارد دلار است. این میزان حدود یک‌چهارم تولید ناخالص داخلی ایران و یک‌سوم بیشتر از بودجه دولت در سال جاری است. دوم، لغو تحریم‌ها علیه صادرات نفتی ایرانی‌ها. تولید فعلی 4/1 میلیون بشکه در روز است که در چند ماه پیش رو می‌تواند بیشتر شود. سوم، لغو تحریم‌ها می‌تواند موجب بازشدن مسیر سرمایه‌گذاری خارجی در بخش‌های نفت و گاز، خودرو، هتل و دیگر بخش‌ها شود. چهارم، بازگشت توانایی تجارت با دیگر نقاط جهان و استفاده از سیستم بانکی جهان، به‌ویژه در زمینه سیستم سوئیفت است. لغو تمام تحریم‌ها تدریجی خواهد بود و هنوز موضوعی نامشخص است و برخی از تحریم‌ها ممکن است درصورتی که اختلافی پس از توافق به‌وجود بیاید، قابل بازگشت باشند. دو نوع از لغو تحریم‌ها- برداشته‌شدن محدودیت‌ها در سرمایه‌گذاری خارجی، بازرگانی و بانکی- تاثیری بزرگ بر اقتصاد ایران خواهد داشت، اما ثمر دادن میوه آن چندین سال زمان می‌برد. درآمد جدید موجب بهبود وضعیت مالی دولت می‌شود و می‌تواند موجب کمی جهش در بهبود اوضاع اقتصادی شود. این پول به‌راحتی دارایی دولت در زمینه ارز خارجی را دوبرابر و از 30 میلیارد دلار به 60 میلیارد دلار در سال می‌رساند، یعنی بیش از اندازه‌ای که برای پرکردن شکاف به‌وجود آمده از قیمت پایین نفت و جمع‌آوری مالیات به وجود آمده است. مهم‌تر از این، این سرمایه جدید به دولت برای عمل به وعده‌اش مبنی بر احیای رشد اقتصادی و انجام صدها پروژه توسعه‌ای تمام‌نشده کمک می‌کند. تاکنون مهم‌ترین دستاورد اقتصادی دولت پایین آوردن نرخ تورم از 35 درصد سال 2013 به 15 درصد در سال فعلی بوده است. اما خبرهای بخش تولید چندان خوب نیست. درحالی که سقوط اقتصاد متوقف شده است، رشد اقتصادی به 2/1 درصد در سال رسیده است. اما خرج سریع این پول هم موجب ایجاد مشکلاتی خواهد شد. تیم اقتصادی روحانی از مشکلاتی که ارز زیادی می‌تواند برای تولیدکنندگان داخلی به‌وجود بیاورد، آگاه هستند. این مشکل بیماری هلندی نام دارد که موجب صنعتی‌زدایی و در نتیجه صادرات منابع طبیعی به وجود می‌آید. پس از انتقاداتی که از عدم‌موفقیت دولت احمدی‌نژاد در زمینه استفاده از 800 میلیارد دلار پول نفت به ایجاد شغل صورت گرفت- در طول سال‌های رونق نفتی 2011-2006 دولت وی تنها توانست 14هزار شغل ایجاد کند- تیم اقتصادی روحانی متوجه این مانع شده است و قصد دارد این جریان نقدی را بهتر مدیریت کند. اما شناخت مشکل یک بحث است و حل آن بحث دیگری است. این مساله نیاز به پختگی در سیاست و نظم و انضباط در مدیریت جریان دلار به‌طوری که تولید و اشتغال را تضعیف نکند، دارد. انتخابات مهم مجلس، تنها شش ماه پس از در اختیار قرار گرفتن این درآمد خواهد بود و رای‌دهندگان مشتاقانه منتظر دلار ارزان‌تر و قیمت‌های پایین‌تر برای کالاهای وارداتی هستند.

انتهای پیام/آرمان