شعور فروشی ، کیمیای عصر ما

این روزها همه نگاه هابه توافقات ایران با قدرتهای بزرگ جهانی دوخته شده امّا فارغ از فرجام این همه تقلای دیپلماتیک ، بایستی متولیان بخش اقتصادی کشور به فکر تبدیل تهدید ناشی از تحریم ها به فرصت باشند و از فضای محدودیتی که غرب برای کشورمان پیش آورده است حداکثربهره برداری را بکنند پرواضح است که تحریم ها بیشتر از هرجا ، صنعت نفت و پتروشیمی ما را هدف گرفته است بنابراین استراتژی ما باید انتخاب کالای جایگزین نفت در بازارهای جهانی باشد صرف نظر از صنعت جذاب و وسوسه انگیز « خام فروشی » اطمینانبخش ترین و پر درآمدترین فروش در بازارهای جهانی چیزی است که صاحبان اندیشه از آن بعنوان « فروش شعور »یادمی‌کنند.
برای روشن شدن موضوع مثالی را مطرح می‌کنم تا مطلب قرین ذهن خوانندگان محترم شود.
سالیان متمادی است که کشور ژاپن هر بشکه نفت ما را ۷۰-۸۰ دلار می خرد و با افزون چند ملاقه شعور به آن ، ده تا صد برابر قیمت آن بشکه نفت را ، با میل و رغبت از ماپس می‌گیرد. یک روز آن بشکه نفت را فرآوری و به پلیمر تبدیل می کرد و از آن ، رادیوهای ترانزیستوری می ساخت و هر کدامش را ۲۰ دلارمی‌فروخت. بعد از مدتی با همان پلیمر ، تلویزیون لامپی ساخت وعلی رغم آن که تنها چند کیلو پلیمر بیشتر در آن مصرف کرده بود با قیمتی چند برابر آن رادیوهای چند موج ، به پدران من و شما می‌فروخت. مدتی که گذشت با اضافه کردن چند ملاقه شعور بیشتر به تلویزیون های لامپ تصویری ، انواع دیگری ، نظیر تلویزیونهایflat ( تخت ) پلاسما ،LCD،LED را روانه بازار کرد.
نکته حائز اهمیت این است که هر چند از پلیمر مصرف شده در نسل های جدید تلویزیون به شدت کاسته شده بود امّا قیمت آن چند برابر مدلهای قبلی اش بود و این در حالی اتفاق می افتاد که قیمت هر بشکه نفت من و شما را ثابت نگه داشته بودند !
البته ژاپن که دید « شعور فروشی » بازی خوبی است به وضعیّت موجود رضایت نداد این بار با چند صدگرم پلیمر و مدار و ترانس ، تلفن سیار ساخت تلفنی که بدون سیم بود و در هر کجا که بودی ، می شد پیدات کرد و با تو ارتباط گرفت. مواد اوّلیه تلفن همراه اگرچه بسیار کمتر از مواد اوّلیه بکار رفته در رادیو و تلویزیون های قدیم بود امّا قیمتش چند صد برابر شده بود ، چرا ؟ چون دوره ، دورۀ دانایی محوری و شعور فروشی بود ، نه عصر خام فروشی و چوب حراج زدن به منابع کانی و زیرزمینی کشور.
بعدها این سیکل کاملتر شد و به سراغ ساخت دستگاه های فوق تخصصی پزشکی رفتند و برای هرکدامشان ، پول چند صد یا چند هزار بشکه نفت را از جیب من و شما درآوردند.
قابل توجه است در عصر دانش محوری آن هایی که در عالم رقابت برنده هستند الزاماً دارای منابع غنی نیستند در عصر حاضر کسانی پیروزند که توانسته اند از سلول های خاکستری مغزشان خوب استفاده نموده و محصولاتی با کیفیت بالا ، جذاب و مطابق نیاز مشتری تولید و با قیمتی مناسب عرضه نمایند.
در مقاله قبلی به اقتصاد مقاومتی مورد تأکید رهبری اشاره کردم ، تعریف اقتصاد مقاومتی یعنی « اقتصاد بدون نفت » و اقتصاد بدون نفت یعنی « خلق کیفیت » ،«صادرات کیفیت »و « فروش کیفیت » .
آنچه گذشت بیانگر توجه به اندیشه و استفاده از شعور بجای شعار است. چنانکهآمده است ،دو صد گفته چون نیم‌کردار نیست .
بنظر می رسد نقشه راه کشور هنوز آن چنان که باید شفاف نشده و مابین بخش هایصنعت ، کشاورزی و توریسم بر سر « محور و مدار توسعه بودن » صلح و آشتی برقرار نشده است. امّا آنچه مورد اجماع نسبی خبرگان کشور قرار دارد این است که با توجه به حجم سرمایه گذاری صورت گرفته در بخش تولید محصولات صنعتی ،با کمال تأسف ظرفیت بلا استفاده زیادی در این حوزه وجود دارد. برای تحقّق بهره وری و افزایش تولید ناخالص ملی ، بایستی برای به فعلیت رسیدن این بخش ، برنامه ای عاجل داشت .
لازم به یادآوری است در استان اردبیل نیز پتانسیل بسیار بالا در زمینه مواد معدنی ، صنعتی و کشاورزی و به ویژه صنعت توریسم وجود دارد که در صورت آمیختن شعور با امکانات موجود قادر خواهیم بود تولید ناخالص استان را بالا برده و با ایجاد درآمد ، اشتغالزایی و رشد اقتصادی را درمان کنیم.
زمان آن رسیده است که باید با شعور تولید کرد ، با شعور صادر کرد و با شعور به فکر بازارهای جدید بود. اگر همین یک درس را برای پایه گذاری اقتصاد مقاومتی آموخته باشیم شک نکنیم تحریم ها نه تنها برای کشور تهدید نبوده بلکه فرصتی پیش آمده تا به فکر اقتصاد بدون نفت باشیم.
مهندس ولی ملکی