📝 به قلم: وحید سید معصومی
▪️ استفاده اجباری از فناوری خارجی!
شاید اگر امروز ویروسی به نام Covid-19 وجود نداشت، صدا و سیمای کشور بیش از پیش از مضرات فضای مجازی اقدام به تهیه و تولید مستند، گزارش، فیلم و سریال یا هر برنامه دیگر می کرد تا به همه بفهماند که فضای مجازی به جز از هم پاشاندن بنیان خانواده ایرانیان؛ هیچ سود و منفعتی برای ایرانیان ندارد.
اما وضعیت فعلی دنیا و پاندمی موجود، به همه فهماند که چاره ای جز تسلیم شدن در برابر قدرت فضای مجازی ندارند. به طوری که امسال نهادهای حکومتی و دولتی از همه مردم خواستند تا از طریق فضای مجازی با اعضای خانواده در تماس باشند، از طریق فضای مجازی خرید کنند و از طریق همین فضای مجازی که یک روز آن را مسموم و عامل اصلی گمراهی دانش آموزان معرفی می کردند، خواستند به تحصیل بپردازند…
شبکه های اجتماعی داخلی و خارجی طی چند سال اخیر آنقدر رشد کردند و امکانات خود را رایگان در اختیار کاربران خود قرار دادند که حتی مخالفان استفاده از ابزارات الکترونیکی و علوم و فناوری روز دنیا؛ مراسمات عزاداری و جشن ها، عروسی و ترحیم، جلسات سخنرانی و همایش های خود را نیز به صورت آنلاین برگزار کرده و از برگزاری آن مراسمات و جلسات با این سبک و سیاق، ابراز رضایت نیز داشته اند!
▪️ چالشی به نام انتخابات!
با اینکه در ایران خبر شیوع ویروس کرونا در ایام تبلیغات نامزدهای انتخابات سال گذشته منتشر نشده بود، اما انتشار اخبار شیوع این ویروس در کشور چین، اکثر ستادها و جلسات سخنرانی را به احتیاط بیشتری وا داشت.
بعد از آن انتخابات؛ کشور ما در این برهه زمانی که خبر جهش ویروس کرونا و شیوع ویروس کرونای انگلیسی در صدر اخبار قرار دارد، با یک چالش دیگر انتخاباتی روبروست. چالشی که اگر در آن؛ سازوکار تبلیغات و برگزاری انتخابات به درستی کنترل، هدایت و اجرا نشود، می تواند آمار شیوع ویروس کرونا را در کشور بالا برده و وضعیت موجود را به بحرانی جبران ناپذیر تبدیل کند.
▪️ ستادهای مجازی مکمل فضای انتخاباتی حقیقی!
امروزه شبکه های اجتماعی به فضایی جهت به اشتراک گذاری افکار و هدایت آنها به سمت مقاصد مورد نظر احزاب و گروه های سیاسی نیز تبدیل شده است. هیچ شاخص رسمی و آماری درمورد استفاده از فضای مجازی در کشور برای انتخابات اسفند 98 وجود ندارد اما با قاطعیت می توان گفت که فضای مجازی نقش مهمی را در کنترل اذهان عمومی، تبلیغات و معرفی نامزدها در شهرستان مشگین شهر ایفا نمود.
در گذشته به فضای مجازی بیشتر به عنوان بستر و امکانی برای تحقق برنامه ها نگاه میشد. اما امروز فضای مجازی در واقع مکمل فضای حقیقی است و آنچه که در فضای حقیقی امکان تحقق ندارد، در این فضا تحقق پیدا کرده و کامل می شود.
در انتخابات 1400، گویا باز هم شاهد به خدمت گرفتن فضای مجازی در شهرستان مشگین شهر خواهیم بود و این بار قرار است بخاطر ویروس کرونا و ممنوعیت های احتمالی برگزاری نشست ها و جلسات انتخاباتی، با ستادهای انتخاباتی مجازی مواجه شویم.
درواقع سیاسیون از طریق فضای مجازی به راحتی هرچه تمام تر می توانند به صورت کاملا رایگان با راه اندازی یک صفحه شخصی در فیسبوک، اینستاگرام یا توئیتر و یا یک کانال و گروه در واتساپ یا تلگرام؛ همان کاری را بکنند که با صرف هزینه های بسیار در ستادهای انتخاباتی و جلسات سخنرانی خود می کردند.
▪️ هنجارهایی که شکسته و ارزشهایی که زیرپا گذاشته خواهند شد!
بدون شک استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، بد اخلاقی های فضای حقیقی انتخابات را به سمت خود خواهد کشاند. تخریب ها و تهمت هایی که بیان آن ها در فضای حقیقی و با هویت های واقعی میسر نیست، در فضای مجازی با مدارک و مستندات واقعی یا جعلی در معرض دید عموم قرار خواهند گرفت و به وقوع جنگهای رسانه ای بین هواداران کاندیداها کمک خواهند کرد.
این رفتارها پیش از این در انتخابات گذشته رخ داده و بی شک اینبار نیز غیر قابل کنترل تر رخ خواهد داد.
▪️ نقش کاندیداها و اعضای ستادهای مجازی در کنترل بد اخلاقی ها!
متاسفانه تعدادی از کاندیداها بدون داشتن دانش کافی نسبت به فضای مجازی و نحوه رفتار در شبکه های اجتماعی، به این فضا ورود کرده و با نادیده گرفتن قوانین حاکم بر این شبکه ها، ضمن آنکه خود دست به فعالیت های تخریبی و توهین آمیز می زنند، از هوادارانشان نیز می خواهند که به آنها پیوسته و فضای مجازی را علیه شخص یا گروه خاصی متشنج سازند. این اشخاص به دلیل شناخت ناکافی از فضای مجازی، رفتارهایی انجام می دهند که سرمایه اجتماعی و ظرفیت های فضای مجازی تحت تاثیر قرار میگیرد و به آن ضربه وارد می شود که نیاز است برای رفع آن، آگاهی سازی و آموزش لازم انجام شود.
به طور مثال؛ اگر کاندیداها اقدام به گشایش رسمی ستاد مجازی نموده و با احراز هویت هواداران خود و ارائه شناسه الکترونیکی هواداری به آنها، فعالیتشان را مدیریت نمایند و همچنین در صورتی که یک کاربر ناشناس بدون طی مراحل احراز هویت خواست در گروه یا جمع ستادی آنها فعالیت نماید، از فعالیت وی جلوگیری بعمل آورند؛ می توانند تا حد خیلی زیادی ناهنجاری های شبکه های اجتماعی را کنترل و بد اخلاقی ها را از بین ببرند.
▪️ سخن آخر:
چه بخواهیم و چه نخواهیم، به مرور زمان فعالیت های فیزیکی دنیای واقعی (از خرید و تحصیل گرفته تا همین تبلیغات انتخاباتی)؛ به شدت رو به کاهش است. فضای مجازی بخاطر ارزان تر، در دسترس تر و پر امکانات بودن انتخاب اول مردم خواهد بود. در صورتی که راهکاری برای کنترل کاربران فضای مجازی و مدیریت رفتار آنها وجود نداشته باشد، چاره ای جز قطع سراسری اینترنت در کشور در سال 1400 و شاید قطع آن در سال های آینده در سرتاسر کره زمین وجود نخواهد داشت!
وحید سید معصومی
